په دهلي کې د پوتین او مودي تفصیلي مذاکرات پیل؛ هند او روسیه د ستراتیژیکو اړیکو د نوي باب پر لور
دهلي – د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د هند لومړی وزیر نارندرا مودي نن جمعه په دهلي نو کې خپلو رسمي مذاکراتو ته د داسې اجنډا سره پیل ورکړ چې د دواړو هېوادونو د ستراتیژیکو اړیکو د پیاوړتیا لپاره خورا مهمه ګڼل کېږي
دې خبرو ته له هغه وروسته لاره هواره شوه چې دواړو مشرانو د څو ساعتونو لپاره په یو نسبتاً غیررسمي او دوستانه ناسته کې په بېلابېلو موضوعاتو ژور بحثونه وکړل. د راپورونو له مخې، دغه ناسته د اعتماد، خلاصو خبرو او د راتلونکي لپاره د ګډې لیدلوري پر محور ولاړه وه
د مذاکراتو اصلي محورونه
د هند د صدراعظمۍ دفتر وایي چې رسمي خبرې اترې به د څو ستراتیژیکو برخو پر محور وڅرخي:
دفاعي همکاري او وسلو تکنالوژي
روسیه له ډېرې مودې د هند د دفاعي تجهیزاتو ستر عرضه کوونکی پاتې شوی، او تمه ده چې دواړه هېوادونه د نويو وسلو، ګډو تولیدي فابریکو، او پرمختللو ټکنالوژیو لکه الکترونیکي جګړه، ډرونسیسټمونو او هوايي دفاع په اړه خبرې وکړي
هند غواړي په دفاعي برخه کې د ځانبسیا په لور لا ډېر ګام واخلي، او روسیه د دې هدف د پوره کولو لپاره مهم شریک ګڼل کېږي
انرژي؛ تېل، ګاز او اټومي همکاري
هند، چې د نړۍ یو ستر انرژي مصرفوونکی هېواد دی، له روسیې څخه د خام تېلو لوی واردوونکی بلل کېږي. په تازه مذاکراتو کې د ارزانه نفتو معاملې، د ګازو اوږدمهاله قراردادونه، او د اټومي برښنا په برخه کې همکاري د خبرو مهم ټکي دي
روسیه غواړي په آسیا کې خپلې انرژۍ ته لوی بازارونه ومومي، او هند یې د دې ستراتیژۍ مرکزي برخه ګڼل کېږي
. سوداګري او ګډې صنعتي پروژې
معلومات ښيي چې دواړه لوري د نوي اقتصادي دهلیزونو په جوړولو کار کوي. د شمال–جنوب ټرانزیټ دهلیز چې له روسیې څخه د ایران له لارې هند ته رسېږي، د سیمه ییزې سوداګرۍ د بدلون ستره پروژه ګڼل کېږي.
دواړه هېوادونه هڅه کوي چې:
د صادراتو حجم لوړ کړي
د ګډ تولید فابریکې فعالې کړي
او د ټرانسپورټي لارو لګښتونه کم کړي
د نړیوالو حالاتو پر وړاندې د هند موقف
شنونکي وایي چې د دې لیدنې ځانګړی اهمیت د اوسني نړیوال نظم له تغیر سره تړاو لري. د امریکا، اروپا او چین ترمنځ سیالي زیاته شوې، او هند هڅه کوي داسې توازن وساتي چې له یو لوري له لویدیځو هېوادونو سره شریکې ستراتیژیکې اړیکې وساتي او له بل لوري د روسیې له تاریخي او اقتصادي ملګرتیا هم بېبرخې نه شي
دا لیدنه د هغو فشارونو په منځ کې ترسره کېږي چې لویدیځ په مسکو باندې د اوکراین جګړې له امله اچوي. په دې فضا کې د پوتین سفر او د مودي له لوري یې تود هرکلی نړیوالو ته دا پیغام ورکوي چې هند لا هم غواړي خپلواکه، متوازنه او متنوعه بهرنۍ تګلاره ولري
هند او روسیه ــ یو اوږدمهاله ملګرتیا
دواړه هېوادونه له اوو لسیزو راپدېخوا ژورې اړیکې لري. له دفاعي، ټکنالوژیکي او اقتصادي برخو نیولې تر فرهنګي همکاریو پورې، دا اړیکې د یو بل د ستراتیژیکو اړتیاوو پر بنسټ ولاړې دي
د مودي حکومت په ځانګړي ډول هڅه کوي چې د روسیې سره اړیکې داسې بڼه ورکړي چې د هند د راتلونکي اقتصادي او انرژۍ اړتیاوې خوندي کړي
تمه کېږي څه اعلان شي؟
که څه هم رسمي اعلامیه لا نه ده خپره شوې، خو د مذاکراتو حساسیت ته په کتو، کارپوهان تمه لري چې:
د دفاعي همکاریو په اړه یو نوی جامع تړون
د انرژۍ اوږدمهال قراردادونه
د ټرانزیټ او سوداګرۍ د اسانولو هوکړې
د ګډو صنعتي پروژو اعلانونه
شوني دي په نږدې راتلونکي کې اعلان شي
دا لیدنه د دې ښکارندويي کوي چې هند او روسیه د پیچلي نړیوال نظم په منځ کې غواړي خپلې دودیزې اړیکې نه یوازې وساتي، بلکې لا یې پراخې کړي