ادارۀ سیگار: کمک نقدی امریکا به افغانستان بیشتر از کمکی است که این کشور به اروپا اختصاص داد

ادارۀ سیگار: کمک نقدی امریکا به افغانستان بیشتر از کمکی است که این کشور به اروپا اختصاص داد

بریانیوز:(۱۵قوس/لیندی) کمک ۱۴۴ میلیارد دالری امریکا به افغانستان «بیش از هزینۀ است که برای بازسازی اروپا بعد از جنگ جهانی دوم» اختصاص داد

ادارۀ بازرس خاص امریکا برای بازسازی افغانستان یا سیگار، در آخرین گزارش خود نوشته که کمک امریکا برای بازسازی افغانستان از سال ۲۰۰۲ تا اواسط سال ۲۰۲۱، به ۱۴۴.۷ میلیارد دالر می‌رسد که خیلی بیشتر از آنچه است که برای بازسازی اروپا بعد از جنگ جهانی دوم کمک کرد.

به گفتۀ این نهاد هدف از مصرف این پول، ایجاد ثبات وبرقراری دموکراسی در افغانستان بود که در نهایت هیج یک از آنها «محقق نشد.»

در گزارش این نهاد آمده که تا پایان سال ۲۰۱۴، امریکا بیشتر از آنچه برای بازسازی ۱۷ کشور اروپایی تحت عنوان طرح مارشال بعد از جنگ جهانی دوم هزینه کرده بود، به افغانستان کمک کرد.

سیگار می‌گوید که تا سال ۲۰۱۴ امریکا ۱۰۴ میلیارد دالر را برای بازسازی افغانستان اختصاص داد و پس از آن تا سال ۲۰۲۵، که امریکا تصمیم گرفت کمک‌های خود به افغانستان را متوقف کند، کنگره ۴۴ میلیارد دالر دیگر را هم برای کمک به افغانستان تصویب کرد.

«از سال ۲۰۰۲ تا نیمهٔ ۲۰۲۱، کنگرهٔ ایالات متحده حدود ۱۴۴٫۷ میلیارد دالر برای بازسازی افغانستان اختصاص داد که از هزینه‌های طرح مارشال پس از جنگ جهانی دوم -با در نظر گرفتن میزان تورم- به‌مراتب بیشتر است.»

به گفتهٔ این نهاد، کمک‌های امریکا بعد از خروج این کشور در سال ۲۰۲۱ به افغانستان تحت حاکمیت طالبان تا جنوری ۲۰۲۵ هم ادامه یافت و در مجموع تاکنون ۳٫۸۳ میلیارد دالر برای اهداف بشردوستانه و بازسازی کمک کرده است.

تنها در سه ماه اول سال ۲۰۲۵، امریکا ۱۲۰ میلیون دالر از طریق نهادهای ملل متحد و بانک جهانی به افغانستان کمک کرده است.

در گزارش سال ۲۰۱۴ سیگار دربارۀ طرح مارشال آمده است که کمک امریکا به بریتانیا، یعنی دریافت‌کنندهٔ بیشترین کمک در چارچوب این طرح، دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دالر بود که ارزش آن زمان این مقدار پول، امروز به ۲۴ میلیارد و ٧٠٠ میلیون دالر می‌رسد. سیگار گفته بود که تنها در سال ٢٠١٤، امریکا اندکی کمتر از یک چهارم این مبلغ را به افغانستان کمک کرد.

سیگار افزوده که تنها تفاوت بین طرح مارشال و کمک به بازسازی افغانستان این بوده که بودجۀ طرح مارشال برای ساختمان سازی، بازسازی ارتش و پولیس کشورهای اروپایی به مصرف نرسید ولی در افغانستان این طرح‌ها اولویت داشتند.

طرح مارشال چه بود؟

جورج مارشال وزیر خارجۀ امریکا در دوران ریاست جمهوری هاری ترومن در ۱۹۴۸ بعد از پایان جنگ جهانی دوم پیشنهاد کرد که امریکا برای بازگرداندن ثبات اقتصادی به اروپای بعد از جنگ و بازسازی اقتصاد رو به نابودی آنها، برنامه‎ چند جانبۀ را با موافقت دولت‌های اروپایی تهیه و اجرا کند.

در سال ۱۹۴۸ نمایندگان ۱۶ دولت (اتریش، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، ایسلند، بلجیم، پرتغال، ترکیه، دنمارک، سویدن، سوئیس، فرانسه، لوکزامبورگ، ناروی، هالند، یونان) برای تشکیل کنفرانس همکاری اقتصادی اروپا در پاریس گردآمدند.

این کشورها سپس برنامۀ اقتصادی برای سال‌های ۱۹۴۸-۱۹۵۲ریختند که طرح بازسازی اروپا نام گرفت و پس از آن سازمان همکاری اقتصادی اروپا برای اجرای آن طرح به‌وجود آمد.

به باور آگاهان، پس از حاکمیت مجدد تحریک طالبان بر افغانستان، وضعیت این کشور دچار تغییرات و تحولات عمیقی گردید. در بین این تغییرات، وضعیت اقتصادی بیش از هر چیز، تحت تاثیر قرار گرفت و خطر یک فاجعه انسانی مطرح بود. به همین دلیل کشورهای همسایه، رویکردی تعاملی را با حکومت سرپرست امارت اسلامی در پیش گرفتند تا از این طریق، زمینه‌های امدادرسانی به مردم نیازمند افغانستان فراهم گردد. کشورهای مختلف جامعه جهانی و نهادهای بین‌المللی نیز عزم به کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان گرفتند.

چرا کمک‌های نقدی؟

مشکل عمده در این بین تحریم آمریکا و عدم امکان انتقال پول از طریق سیستم بین‌المللی به افغانستان بود. به همین دلیل سازمان ملل که ماموریت و محوریت امدادرسانی به مردم افغانستان را بر عهده داشت، تصمیم به انتقال کمک‌های جامعه جهانی به افغانستان از طریق محموله‌های نقدی گرفت.به اساس گزارش ادارۀ بازرس خاص امریکا برای بازسازی افغانستان یا سیگار این محموله کمک‌های نقدی (که هر کدام از آنها 40 میلیون دلار ارزش دارند)، هر هفته به کابل فرستاده می‌شوند. طبق گزارش یوناما (نمایندگی سازمان ملل در افغانستان) این مبالغ وارد حساب‌های سازمان ملل در یک بانک خصوصی می‌شوند و هیچ وجهی از آن به بانک مرکزی افغانستان یا حکومت سرپرست داده نمی‌شود. طبق گزارش سازمان ملل، ۱۹ نهاد وابسته به سازمان ملل، بانک جهانی، بانک توسعه آسیایی و ۴۹ سازمان امدادرسان مردمی، حق استفاده از این محموله‌های نقدی را دارند.

نوع و ماهیت کمک‌های آمریکا

دو سال پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، واشنگتن همچنان بزرگترین کمک کننده به مردم افغانستان است اما دربارۀ محل مصرف این بودجه سوء برداشت‌هایی وجود دارد.

نهاد بازرسی آمریکا بر کمک‌های این کشور به افغانستان موسوم به سیگار تحت ریاست جان سپکو اعلام کرده است که پس از سقوط جمهوریت و خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان در سال 1400 تا آبان/عقرب 1403 (اکتبر 2024) واشنگتن در مجموع 21 میلیارد و 600 میلیون دلار در زمینه افغانستان هزینه کرده است. اما از این میزان فقط 3 میلیارد و 33 میلیون دلار برای کمک‌های بشردوستانه و توسعۀ در داخل افغانستان مصرف شده است و سایر این مبالغ خارج از افغانستان هزینه شده است. به عنوان مثال 3 و نیم میلیارد دلار به «صندوق امانی افغانستان» در سوئیس منتقل شده است؛ صندوقی که پول‌های بلوکه شده افغانستان در آن نگهداری می‌شود و حکومت طالبان هیچ گونه دسترسی به آن ندارد. همچنین حدود 14 میلیارد دلار از این بودجه برای انتقال و اسکان افغانستانی‌هایی که از افغانستان خارج شده و در آمریکا یا کشورهای دیگر منتقل شده‌اند و همچنین عملیات‌های اطلاعاتی هزینه شده است.

بنابراین برخلاف آن چه که مقامات آمریکایی بیان می‌کنند و 21 میلیارد دلار را به نام حکومت طالبان فاکتور می‌کنند، فقط حدود 3 میلیارد دلار در درون افغانستان مصرف شده و آن هم از طریق نهاد سازمان ملل برای مردم افغانستان بوده است.