د قطر په دوحه کې د طالبانو لهخوا ټاکل شوې سفارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره اعلان کړی چې د دې سفارت سرپرست سهیل شاهین د اروپا د سولې انستیتوت له ارشد سلاکار پاتریک دیوریس سره مفصلې خبرې کړې دي. دا لیدنه هغه مهال ترسره کېږي چې د افغانستان د سیاسي انزوا، بشري وضعیت، محدودو حقونو او د نړیوال مشروعیت د نشتوالي موضوع لا هم د نړیوالو بحثونو په سر کې ده
د لیدنې هدف او محوري بحثونه
د سفارت د څرګندونو له مخې، دغه ناسته د اروپايي هېوادونو او افغانستان د اوسني حاکمیت ترمنځ د اړیکو د ارزونې، د باور جوړونې لپاره د احتمالي میکانیزمونو او د نړیوالې ټولنې د رول د تحلیل لپاره ترسره شوې ده. همدارنګه په دې ملاقات کې لاندې ټکي په ځانګړې توګه مطرح شوي دي:
د اروپايي هېوادونو له لوري د تعامل احتمالي لارې
پاتریک دیوریس د هغو سناریوګانو په اړه خبرې کړي چې اروپايي دولتونه یې د افغانستان د وضعیت د مدیریت او د بشري او امنیتي اندېښنو د کمولو لپاره ارزوي.
اقتصادي فرصتونه او پانګونه
سهیل شاهین د پانګونې د فرصتونو، اقتصادي ثبات او د سیمهییزې همکارۍ پر ګټو ټینګار کړی، او ویلي یې دي چې افغانستان د اقتصادي فعالیتونو لپاره مناسب ظرفیتونه لري
د نړیوالو اړیکو بڼه او راتلونکی
دواړو لورو د هغې ممکنه لارې بحث کړې چې له مخې یې نړیواله ټولنه د طالبانو له حاکمیت سره غیرمستقیم یا مشروط تعامل تنظیمولی شي
د باور جوړونې د ننګونو یادونه
سره له دې چې په خبرو کې د همکاریو یادونه شوې، په عملي ډګر کې لوی خنډونه لا هم پر خپل ځای دي. د بشري حقونو د ډلو، سیاسي شنونکو او نړیوالو څارونکو په باور څو جدي عوامل د باور جوړونې پر وړاندې ولاړ دي:
د ښځو پر زدهکړو، کار او ونډې پراخ محدودیتونه
تر هغو چې د ښځو حقونه په واضح ډول تضمین او احیا نه شي، د باور هره دعوه د نړیوالو په نظر نیمګړې پاتې کېږي.
د سیاسي مشارکت نشتوالی
د ټولشموله حکومت د نه شتون له امله د افغانستان د سیاسي راتلونکې په اړه نړیوالې اندېښنې پر ځای پاتې دي.
د ازادیو او بیان پر حقونو محدودیتونه
خبریالان، مدني فعالان او د نظر خاوندان د فشارونو له امله له ستونزو سره مخ دي.
نړيوال مشروعیت او رسمیت نه منل
تر اوسه هېڅ هیواد د طالبانو اداره په رسمي ډول نه ده په رسمیت پېژندلې، چې دا خود د نړیوال تعامل پر هرې هڅې یو اساسي سیوری اچوي
ولې دا لیدنه مهمه بلل کېږي؟
د اروپا د سولې انستیتوت په څېر ادارې د اروپايي سیاست جوړونې پر بحثونو اغېز لري، او له همدې امله دا لیدنه د هغو غیررسمي ډیپلوماټیکو هڅو برخه ګڼل کېږي چې غواړي د طالبانو له ادارې سره د تعامل ممکنه لارې وارزوي، پرته له دې چې رسمیت ورکړل شي
دغه راز، قطر چې د افغانستان د سیاسي قضیې په منځګړیتوب کې مهم رول لري، د دې ډول غونډو کوربه توب د دې موضوع حساسیت او نړیوالې علاقې ته اشاره کوي
راتلونکې څه کېدای شي؟
د شنونکو په باور، که څه هم دا ډول ناسته د خبرو اترو د دوام لپاره لارې پرانېزي، خو د عملي همکاریو بهیر به یوازې هغه وخت رښتینی پرمختګ وکړي چې طالبان:
د بشري حقونو په برخه کې د پام وړ بدلونونه رامنځته کړي،
د سیاسي مشارکت لپاره واضح چوکاټ وړاندې کړي،
او د نړیوالو غوښتنو پر بنسټ د اصلاحاتو ژمنتیا په عمل کې وښيي
تر هغه وخته خبرې به یوازې ارزونې، شننې او غیررسمي تماسونه وي، نه پراخ تعامل